Xác định xe có quá tải hay không và mức độ quá tải là trách nhiệm và nghĩa vụ của chủ phương tiện, lái xe. Dưới đây là 3 bước tính toán nhanh và chính xác:
Bước 1: Xác định trọng lượng thực tế của xe
Đây là tổng trọng lượng xe + hàng hóa/chất xếp tại thời điểm kiểm tra. Thực hiện:

- Sử dụng hệ thống cân điện tử (cân kiểm tra tải trọng xe).
- Cân từng trục hoặc cân tổng cả xe tại các trạm cân hiện đại, chính xác.
- Ghi nhận chính xác con số tổng trọng lượng (đơn vị: tấn hoặc kg).
Bước 2: Xác định tải trọng cho phép của xe
Đây là giới hạn tải trọng tối đa xe được phép lưu hành, dựa vào:
- Giấy Chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện: Thông số kỹ thuật ghi trong mục “Tải trọng cho phép chở”.
- Giấy đăng ký xe: Thông số “Tự trọng” và “Tổng trọng lượng cho phép”.
- Xác định rõ tải trọng cho phép toàn bộ xe và tải trọng cho phép trên từng trục (nếu có kiểm tra theo trục).
Bước 3: Tính toán phần trăm quá tải
Áp dụng công thức sau:
- % Quá tải = [(Trọng lượng thực tế – Tải trọng cho phép) / Tải trọng cho phép] x 100%
Ví dụ minh họa: Xe có tải trọng cho phép ghi trên đăng kiểm là 15 tấn. Cân thực tế được 18 tấn.
- % Quá tải = [(18 tấn – 15 tấn) / 15 tấn] x 100% = [3 tấn / 15 tấn] x 100% = 20%.
- Xe quá tải 20% so với tải trọng cho phép.